Καθὼς ἕνας – ἕνας ἀποσύρονται ὅλοι ἐκεῖνοι ποὺ ὑπερασπίσθηκαν τὴν πατρίδα μας ἐκεῖνα τὰ ἄγρια χρόνια τῆς προδοσίας καὶ τῆς ἐγκατάλειψης, τὸ
καλοκαίρι τοῦ 1974, σκέφτομαι τί μᾶς ἀπομένει πλέον γιὰ νὰ θυμόμαστε σὲ μιὰ ἐποχὴ φθορᾶς καὶ ἐρημίας. Αὐτὸ σκέφτομαι, ὕστερα ἀπὸ τὴν ἀναχώρηση τοῦ στρατηγοῦ Δημήτρη Κατσαφούρου, τότε ὑπολοχαγοῦ καὶ ὑποδιοικητοῦ καὶ Ἀξιωματικοῦ Ἐπιχειρήσεων τῆς ἡρωϊκῆς 189 Μοίρας Πεδινοῦ Πυροβολικοῦ.
Ὑποκλίνομαι στὴ σεμνότητά του, τὴν εὐπρέπεια καὶ ἀξιοπρέπειά του κι ἐκείνη τὴ σιωπή 45 τόσα χρόνια. Πρώτη φορὰ μίλησε σὲ μιὰ ἐκδήλωση στὴ Λευκωσία, τὸν Μάϊο τοῦ 2016, καὶ μιὰ δεύτερη τὸν Ἰούλιο τοῦ 2023 στὴν παρουσίαση τοῦ τόμου «Ἡ δράση τῶν μονάδων Πυροβολικοῦ τῆς Ἐθνικῆς Φρουρᾶς τὸ Καλοκαίρι τοῦ 1974», τοῦ Χαράλαμπου Α.Ἀλεξάνδρου.
Σκέφτομαι μὲ πόση ἀγωνία περίμενε τὴν ἔκδοση τοῦ τόμου, μὲ πόση χαρὰ τὸν πῆρε στὰ χέρια του, ἀνέβηκε στὸ βῆμα, ἔτσι ἐν τιμῆ καὶ εἶπε ὅσα ἔπρεπε νὰ πεῖ.
Ἀντιγράφω ἀποσπασματικὰ ἀπὸ ὅσα κατέγραψα σχετικὰ γιὰ ἐκείνη τὴ βραδυά:
«Μετὰ ἀπὸ τέσσερα χρόνια ὁλοκληρώθηκε ἡ συγγραφὴ τῆς Ἱστορίας τοῦ Πυροβολικοῦ στὸν πόλεμο τοῦ 1974. Μιὰ ἔντιμη κατάθεση 850 τόσων
σελίδων…
Ἡ παρουσίαση ἔγινε στὶς 4 Ἰουλίου, στὸ οἴκημα τῆς ΠΟΕΔ, στὴ Λευκωσία. Ἡ βραδυὰ συγκινητική. Δίπλα μου ὁ στρατηγὸς Κατσαφοῦρος, τότε νεαρὸς ὑπολοχαγός, ὅπως κι ἐγώ. Ἔφεδρος ἀνθυπολοχαγός. Παιδάκια ἤμαστε.
Ἕνας παλιὸς φοιτητής μου ἦλθε κλαίγοντας. “Γιατί δὲν μᾶς εἴπατε ποτὲ τίποτα;” Τί νὰ λέγαμε;
Καθόμαστε μὲ τὸν Δημήτρη Κατσαφοῦρο σιωπηλοί.»
Ἦλθε κοντά του ὁ ἀρχηγὸς ΓΕΕΦ Δημόκριτος Ζερβάκης. Ὑπῆρξε ἄλλοτε μαθητής του, ὅταν ὁ Δημήτρης ἦταν διοικητὴς τῆς Σχολῆς Εὐελπίδων. Στὴν ὁμιλία του ὁ ἀρχηγὸς μίλησε μὲ ἐκτίμηση, μὲ δέος καὶ σεβασμὸ γιὰ τὸν Δημήτρη Κατσαφοῦρο.
Ἦλθαν καὶ κάποιοι ἐπώνυμοι βουλευτὲς τῆς Κύπρου. Αὐτοὶ τὸν εἶχαν διοικητή τους στὴ Σχολὴ Πυροβολικοῦ. Ὁ Δημήτρης ὀλιγόλογος καὶ σεμνός. Ὅπως πάντα.
Σκέφτομαι πὼς ἔτσι ὀλιγόλογος ἦταν κι ὅταν μὲ ὑποδέχθηκε στὴ Μοίρα τὶς μέρες τοῦ Πολέμου, πᾶνε 49 τόσα χρόνια. Κανείς μας δὲ μιλοῦσε πολὺ τότε. Σχεδὸν τίποτα δὲν λέγαμε. Τί νὰ ποῦμε ἄλλωστε;
Αὐτὴ ἦταν ἡ τελευταία του ἐπίσκεψη στὴν Κύπρο. Ἀποχαιρετιστήρια ἦταν.
Πέρασε ἀπὸ τὸν τύμβο, ἀπὸ τὸ ἄλλοτε στρατόπεδο τῆς Μοίρας στὴν Ἀθαλάσσα καὶ ἔπειτα ἐκεῖ στὴν Ἁγία Βαρβάρα, ζήτησε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν
παλιὸ δρόμο, ἐκεῖ στοὺς Ἁγίους Ὁμολογητές, ποὺ ἔμενε τότε μὲ τὴν οἰκογένειά του.
Τὸ βράδυ ἤμαστε μαζὶ σὲ ἕνα ἀποχαιρετιστήριο δεῖπνο. Ὀλιγόλογος ὁ Δημήτρης δὲν κατέκρινε κανένα, ἐξομολογήθηκε ὅσα ἔζησε μαζί μας ἐκεῖνες
τὶς μέρες. Ἦταν λίγοι κληρωτοί, τρεῖς-τέσσερεις, ἐγὼ ἀπὸ τοὺς ἐφέδρους ἐκείνων τῶν ἡμερῶν καὶ ὁ Δημήτρης. Ἕνα μνημόσυνο γιὰ τοὺς κοιμηθέντες.
Ἔτσι, γυρίζοντας στὰ ἐπώδυνα τοπία τῆς μνήμης τίποτε ἄλλο. Ἔτσι μιλήσαμε καὶ γιὰ τὸν ἡρωϊκὸ διοικητὴ Δημήτρη Γκότση, ποὺ ἔφυγε κι αὐτός, ὅπως καὶ ὁ ὑπολοχαγός, μετέπειτα στρατηγὸς Παναγιώτης Ροῦσσος. Οἱ κληρωτοὶ μιλοῦσαν γιὰ τοὺς δικούς τους, τοὺς συνομήλικούς τους ποὺ ἔφυγαν. Ἕνα μνημόσυνο ἤτανε.
Τὴν ἑπομένη γύρισε στὴν Ἀθήνα. Τὴν ἴδια μέρα ἀνέβηκα κι ἐγὼ στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συναντηθοῦμε στὸν Ἅγιο Ἀνδρέα Πετραλώνων, στὴν παλιἀ του
γειτονιά, ὅπου ἐκκλησιαστήκαμε.
Ὕστερα ἦταν ἡ ταχύτατη ἐπιδείνωση τῆς ὑγείας του. Ἡ περιπέτεια τῆς ἐξόδου του. Ἡ ἐπίσκεψη στὴ Ρόδο, μιὰ ἄλλη ἐπισκεψη ἀποχαιρετισμοῦ κι ὕστερα στὰ νοσοκομεῖα. Ἔπειτα κοινώνησε, γύρισε στὸ χωριό του, ἐκεῖ στὸ Γύθειο, καὶ κοιμήθηκε. Ἔτσι ὁσιακῶς, ἐν Χριστῷ, θὰ ἔλεγα.
Ἀποχαιρετοῦμε, λοιπόν, τὸν στρατηγὸ Δημήτρη Κατσαφοῦρο, μακριὰ ἀπὸ τὰ πάθη τοῦ κόσμου τούτου, ἔτσι διακριτικά, ὅπως διακριτικὰ ἔζησε ὀ ἴδιος. Μὲ ἀξιοπρέπεια. Ἕνας ἀπὸ τοὺς σπουδαιότερους ἐπιτελεῖς τῆς γενιᾶς του, ποὺ ἐδῶ στὴν Κύπρο ἔδινε ἐκεῖνες τὶς σπουδαῖες βολὲς ἀκριβείας τὶς μέρες τοῦ πολέμου. Ποὺ ἀνεχώρησε σιωπηλῶς.
Δύο φορὲς ποὺ γύρισε στὴν Κύπρο ἦλθε ὡς προσκυνητής. Κρατάω ἐκείνη τὴ σκηνὴ ποὺ γονάτισε καὶ προσκύνησε ἐδαφιαίως τὰ μνήματα τῶν πεσόντων, ἐκεῖ στὸν Τύμβο.
Μ’ αὐτὰ τὰ ἐλάχιστα κατευοδώνω καὶ ἀποχαιρετῶ τὸν φίλο μου. τὸν συνομήλικό μου στρατηγὸ Δημήτρη Κατσαφοῦρο.
ΝΙΚΟΣ ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ
7 Νοεμβρίου 2023
